سوال اولیه تحقیق را چگونه بنویسیم؟
بیان مسئله تحقیق ( سوال اولیه ) پایان نامه زمانی مفید است که این سوال به درستی تدوین شده باشد . یک سوال آغازی ، نخستین ابزاری است که پرده اول روش علمی یعنی گسستن از پیش داوری ها و سوابق ذهنی را به اجرا در می آورد.یک پرسش آغازی خوب در پایان نامه باید « عملی » باشد، یعنی اینکه بتوان بر مبنای آن کار کرد و مخصوصا باید بتوان پاسخ هایی را برای سوال مطرح شده را فراهم آورد.
برخی از خصوصیات یک پرسش آغازی خوب پایان نامه عبارتند از :
• واضح ، روشن ، محدود و بدون ابهام بودن : در واقع پرسش آغازی باید پردازش پذیر باشد و آن را روشن ، و صریح و کوتاه مطرح کرد و باید موضوعی را انتخاب کند که محتاج راه حلی باشد که از تحقیق بدست می آید.
• امکان بررسی داشتن و قابلیت تبدیل به فرضیه شدن (عملی بودن) : زمانیکه یک محقق یا دانشجو یک پرسش آغازی یا سوال اولیه را مطرح می کند ، باید نه تنها از نظر صلاحیت علمی ، بلکه از میزان وقت ، پول و امکاناتی که برای اجرای طرح تحقیق و پایان نامه نیاز دارد ، مطمئن باشد.
• عدم تاکید بر قضاوتهای اخلاقی ، ارزشی ، فلسفی : هدف سوال اولیه یا پرسش آغازی در پایان نامه ، قضاوت کردن نیست بلکه فهمیدن است . لذا نباید سوال اولیه در تحقیق نمایانگر یک موضوع اخلاقی باشد یا احکام اخلاقی صادر کند.
• عدم تمرکز بر پیش بینی های کلی : یک دانشجو باید مسائل خود را پیرامون مقولاتی تنظیم کند که در زمان حال وجود دارد ، نه آنچه که هنوز وجود ندارد . زیرا چنین پیش بینی هایی نه تنها مفید نیستند بلکه از قابلیت اعتماد کمی هم برخوردارند .
• بصورت سؤالی مطرح شدن : مسائل باید بصورت سوالی مطرح شود زیرا اگر بصورت یک جمله خبری بیان شود جستجوی پاسخ برای آن بی معنی می شود . در چنین حالتی دانشجو نمی داند که باید بدنبال چه چیز یا هدفی باشد.
• توجه به رابطه بین حداقل دومفهوم یا متغیر کلی : در هر پرسش آغازی باید روابط و نوع بستگی بین دو یا چند متغیر را بطور واضح و روشن تعریف کنیم.
• امکان اندازه گیری داشتن : مسئله تحقیق ( پایان نامه ) باید حل شدنی و از طریق روش های تجربی قابل آزمایش باشد .